اُبسیدین چیست؟

ابسیدین سنگی است آذرین و هنگامی شکل می گیرد که ماده سنگی ذوب شده چنان به سرعت سرد گردد که اتم ها قادر به مرتب نمودن خود به شکل ساختار بلورین نشوند. نتیجه شیشه ای آذرین با ساختاری یکنواخت خواهد بود که با شکستی صدفی شکسته خواهد شد. ابسیدین ماده ای آمورف است و به عنوان یک “شبه کانی” شناخته می شود.
ابسیدین از چه چیزی شکل گرفته است؟
با اینکه ابسیدین معمولاً سنگی است بیرونی (یعنی سنگی که در سطح پوسته زمین جامد می گردد) اما در گستره ای ازمحیط های خنک کننده نیز که در ادامه ذکر گردیده اند شکل می گیرد.
– در امتداد حاشیه های سیال ماگمایی (بیرونی)
– در امتداد حاشیه های گنبد آتشفشانی (بیرونی)
– پیرامون لبه های یک سیل یا یک دایک (درونی)
– جاهایی که ماگما با آب تماس پیدا می کند (بیرونی)
– جاهایی که ماگما خنگ می شود درحالیکه در هوا می باشد (بیرونی)
ابسیدین چه رنگی است؟
با اینکه مشکی، معمول ترین رنگ ابسیدین است ولی این ماده می تواند به رنگ های قهوه ای، خرمایی یا سبز نیز باشد. به ندرت ابسیدین های آبی، قرمز، نارنجی و یا زرد رنگ نیز یافت می گردند. تصور می گردد که این رنگ ها به واسطه وجود عناصر کمیاب یا درونگیرها ایجاد می گردند. گاهاً دو رنگ ابسیدین با یکدیگر در یک نمونه پیچ می خورند. معمول ترین ترکیب رنگ، مشکی و قهوه ای است که در هم پیچ خورده و “ابسیدین ماهونی” ( mahogany obsidian) را شکل می دهند.
به عنوان یک “شیشه” ابسیدین از نظر شیمیایی ناپایداراست. با گذر زمان برخی از ابسیدین ها شروع به تبلور می نمایند. این فرآیند در سنگ ها بصورتی یکدست رخ نمی دهد بلکه در قسمت های گوناگونی از سنگ شروع می شود. فرآیند تبلور در این قسمت ها، خوشه های شعاعی از بلورهای کریستوبالیت سفید و خاکستری را درون ابسیدین ایجاد می نماید. چنین ابسیدین هایی پس از برش خوردن و صیقل کاری تحت عنوان “ابسیدن دانه برفی” شناخته می شوند.
به ندرت ابسیدین برقی رنگین کمانی یا فلزی دارد. چنین برقی به واسطه بازتاب نور از درونگیرهای بسیار ریزی که بلورهای کانی، آوارهای سنگی یا گاز هستند ایجاد می گردد. این نمونه های رنگین بر مبنای رنگ برق یا رنگین کمان سانی خود تحت عنوان “ابسیدین رنگین کمانی”، “ابسیدین طلایی” یا “ابسیدین نقره ای” شناخته می شوند. چنین نمونه های جهت ساخت جواهرات بسیار مطلوبند.
ترکیب شیمیایی ابسیدین چیست؟
ترکیب شیمیایی اغلب ابسیدین ها مشابه ریولیت یا گرانیت می باشد. گرانیت ها و ریولیت ها می توانند از ماگمایی که ابسیدین از آن شکل می گیرد شکل گیرند چنانکه از لحاظ جغرافیایی در اغلب موارد ریولیت ها و گرانیت ها همراه با ابسیدین می باشند. به ندرت، شیشه های آتشفشانی با ترکیب شیمیایی مشابه بازالت و گابرو یافت می گردند. این سنگ های شیشه ای “تاکیلیت” (tachylyte) نامیده می شوند.
آیا سنگ های آذرین شیشه ای دیگری نیز وجود دارند؟
پومیس، اسکوری و تاکیلیت دیگر سنگ های آذرین شیشه ای هستند که به واسطه سرد شدن سریع شکل می گیرند. پومیس و اسکوری به دلیل داشتن فضای تخلخل (vesicles: حفراتی در سنگ ها که بواسطه حباب هایی از گاز که در یک مذاب در حال سخت شدن به دام می افتند، شکل می گیرند) متفاوت از ابسیدین هستند. تاکیلیت از نظر ترکیب شیمیایی تفاوت دارد زیرا ترکیب شیمیایی آن مشابه بازالت و گابرو است.
چگونگی شکل گیری ابسیدین
ابسیدین در مناطق زیادی در سرتاسر جهان یافت می گردد. این ماده از نظر جغرافیایی منحصر به مکان هایی است که اخیراً در آنها فعالیت آتشفشانی رخ داده است. ابسیدین هایی با سن بیش از یک میلیون سال نادرند زیراکه سنگ های شیشه ای به سرعت نابود شده یا اینکه بواسطه هوازدگی، حرارت یا سایر فرآیندها آلتره می شوند. نهشته های قابل ملاحظه از ابسیدین در آرژانتین، کانادا، شیلی، اکوادور، یونان، گواتمالا، مجارستان، ایسلند، اندونزی، ژاپن، کنیا، مکزیک، نیوزیلند، پرو، روسیه، ایالات متحده و سایر مناطق جهان یافت می گردد.
در ایالات متحده، ابسیدین در شرق رودخانه می سی سی پی یافت نمی گردد زیراکه فعالیت های آتشفشانی که اخیراً رخ داده باشد وجود ندارد. ابسیدین در غرب ایالات متحده در مناطق بسیاری از جمله آریزونا، کالیفرنیا، آیداهو، نوادا، نیومکزیکو، ارگن، واشینگتن و وایومینگ یافت می گردد. اغلب ابسیدین های که در تجارت جواهرات بکار می روند در ایالات متحده تولید می شوند.
کابرد ابسیدین به عنوان یک ابزار برش
شکستگی صدفی ابسیدین سبب می شود به صورت قطعاتی با سطح منحنی شکسته شود. این نوع شکستگی سنگ هایی با لبه هایی بسیار تیز ایجاد می نماید. همین قطعات تیز ممکن است موجب اولین بکارگیری ابسیدین بوسیله بشر شده باشند.
اولین بکارگیری از ابسیدین بوسیله بشر احتمالاً هنگامی صورت پذیرفت که یک قطعه برنده از ابسیدین به عنوان ابزار برش بکارگرفته شد. بشر سپس کشف نمود چگونه به شکلی ماهرانه ابسیدین را شکسته و از آن جهت تولید ابزارهای برش در شکل هایی مختلف استفاده نماید. ابسیدین جهت ساختن چاقوها، سرنیزه ها، خراشنده ها و بسیاری سلاح ها و ابزارهای دیگر مورد استفاده قرار گرفت.
هنگامیکه چنین اکتشافاتی رخ داد، ابسیدین به سرعت مبدل به یک ماده خام رجحان داده شده جهت تولید تقریباً هرشی تیزی گردید. این سنگ سهل التشخیص مبدل به یکی از اولین اهداف “معدنکاری” سازمان یافته گردید. به احتمال حتم به یقین تمامی برونزدهای ابسیدین های طبیعی که امروزه شناخته می شوند، بوسیله انسان های باستان کشف و بکارگرفته شده بودند.
ساخت و تجارت در عصر حجر
ساخت ابزارهای ابسیدینی بوسیله بشر به عهد حجر باز می گردد. در برخی امکان ، مقادیر زیادی از فلس های ابسیدینی وجود “کارخانه های باستانی” را آشکار می نماید. در برخی از این سایت ها به حدی خرده های ضایعاتی وجود دارد که نشان می دهد انسان ها در آنجا دهه ها در حال تولید گستره وسیعی از اشیاء ابسیدینی بودند. ممکن است ساختن سرنیزه ها، پرتابه های نوک تیز، تیغه های چاقو و خراشنده ها از ابسیدین، چرت، فلینت اولین “صنعت تولیدی” در جهان بوده باشد.
چنین کاربردهایی برای انسان های باستان به حدی مهم بود که این ماده را استخراج و با طی مسافت هایی بیش از هزاران کیلومتر به تجارت ابسیدین و اشیاء ساخته شده از آن می پرداختند. باستان شناسان قادربوده اند که پراکندگی این تجارت را بوسیله مقایسه نمودن ویژگی های خاص ابسیدین در برونزدها با ویژگی های ابسیدین در ابزارهای برش به اثبات برسانند. طی تحقیقی انجام شده بوسیله آزمایشگاه ملی آیداهو از “مطالعات ترکیبات شیمیایی بوسیله فلورسانس اشعه ایکس” جهت شناسایی منبع برونزد مصنوعات ابسیدینی و ترسیم نقشه کاربرد آنها از شرق تا غرب ابالات متحده استفاده گردید.
ابسیدین در جراحی های مدرن
گرچه بکارگیری یک سنگ به عنوان ابزار برش ممکن است به نظر مشابه “تجهیزات عصر حجر” به نظر برسد اما ابسیدین به نقش مهم خود به عنوان یک ابزار جراحی مدرن ادامه می دهد. از ابسیدن می توان جهت تولید تیغه های برشی که باریک تر و تیزتر از بهترین تیغه های جراحی فولادی اند استفاده نمود. امروزه تیغه های نازک ابسیدین در چاقوهای جراحی جا گرفته و برای انجام برای برخی از دقیقترین جراحی ها مورد استفاده قرار می گیرند. طی مطالعاتی کنترل شده، عملکرد تیغه های ابسیدینی برابر یا بهتر از عملکرد چاقوهای جراحی با تیغه فولادی بود.
کاربردهای ابسیدین در جواهرسازی
ابسیدین گوهری محبوب است. این گوهر اغلب به صورت مهره ها و کوژتراش ها برش خورده و یا اینکه برای تولید سنگ های نیمه قیمتی (سنگ هایی که به صورت غلطشی صیقل خورده اند) بکار می رود. ابسیدین اپاک (مات) گاهاً به شکل مهره های بسیار بازتابنده، پخ تراش و صیقل کاری می گردد. برخی از نمونه های نیمه شفاف جهت ایجاد گوهرهایی زیبا، به صورت پخ تراش برش می خورند.
کاربرد ابسیدین در جواهرات به دلیل پایداری آن با محدودیت روبروست. سختی ابسیدین در حدود ۵٫۵ است که سبب آسیب پذیری آن در برابرخراشیدگی می گردد. سفتی ابسیدین نیز پائین بوده و به راحتی به واسطه ضربه لب پر یا شکسته می شود. چنین نگرانی هایی در خصوص مقاومت ابسیدین آنرا به سنگی نامناسب جهت ایجاد بکارگیری در انگشترها و دستنبد ها می نماید. بهترین کاربرد ابسیدین بکارگیری آن در گوشواره ها، سنجاق سینه ها و آویزه ها است که در معرض ضربات کمتری می باشند.
ابسیدین در ساختن دوتایی ها و سه تایی های اپال نیز بکار می رود. برش های نازک یا تراشه هایی از اپال به برش های نازکی از ابسیدین چسبانده شده تا سنگی ترکیبی ایجاد گردد. ابسیدین سیاه یک زمینه ارزان قیمت و از نظر رنگ، متضاد ایجاد می نماید که فایررنگین اپال (fire: بازی رنگی که اپال از خود نشان می دهد) را بسیار واضح تر می سازد. ابسیدین همچنین به اپال حجم و دوامی می بخشد که برش آنرا به شکل یک گوهر آسانتر می گرداند.
سایر کاربردهای ابسیدین
قطعات تازه شکسته شده ابسیدین جلای بسیار زیادی دارند. انسان های باستان متوجه گردیدند که می توانند بازتابی در ابسیدین مشاهده نمایند و آنرا به عنوان یک آینه مورد استفاده قرار دهند. بعدها قطعاتی از ابسیدین به صورت تخت سائیده شد و جهت بهبود قابلیت بازتاب دهندگی آن صیقل کاری گردید. سختی ۵٫۵ ابسیدین آنرا جهت حجاری به نسبت آسان می گرداند. هزاران سال است که هنرمندان از ابسیدین جهت ساختن ماسک ها، تندیس ها و مجسمه های کوچک استفاده می نمایند.
سنگ معدنی ابسیدیان لکه برفی
این سنگ جریان خون را تحریک می کند و حس شنوایی را بهبود می بخشد همچنین ناخن پوست چشم و پا و موها را تقویت می کند و از ریزش مو می کاهد قلب کلیه طحال و اعصاب را نیرو می بخشد و ما را در برابر حساسیت به زمان حمایت می کند .و سستی و کاهلی را از بین می برد …
گوشواره سنگ طبیعی اُبسیدین لکه برفی و اُنیکس ۲
منبع: http://mehrmihan.ir/the-use-of-stone-absydn/
مطالب جالب دیگر
- ۹۵/۱۱/۲۲